مرجع طب سنتی و گیاهان داروئی
نرم افزار دایره المعارف سلامت با طبیعتمرجع طب سنتی و گیاهان داروئی
نرم افزار دایره المعارف سلامت با طبیعتبیان امام صادق علیه‌السلام در بارة شگفتی‌های آفرینش
شگفتی‌های آفرینش
یک جهان در یک جسم
خداوند متعال بدن انسان را از دوازده قطعه ترکیب کرده و آفریده است ، تمام بدن انسان داراى 246 قطعه استخوان ، و 360 رگ مى باشد.
رگ ها جسم انسان را سیراب و تازه نگه مى دارند، استخوان ها جسم را پایدار و ثابت مى دارند، گوشت ها نگه دارنده استخوان ها هستند، و عصب ها پى نگه دارنده گوشت ها مى باشند.
امام جعفر صادق علیه السلام در جواب او اظهار داشت :
خداوند متعال بدن انسان را از دوازده قطعه ترکیب کرده و آفریده است ، تمام بدن انسان داراى 246 قطعه استخوان ، و 360 رگ مى باشد.
سپس امام علیه السلام افزود:
خداوند دست هاى انسان را با 82 قطعه استخوان آفریده است ، که در هر دست 41 قطعه استخوان وجود دارد و در کف دست 35 قطعه ، در مچ دو قطعه ، در بازو یک قطعه ؛ و شانه نیز داراى سه قطعه استخوان مى باشد.
و همچنین هر یک از دو پا داراى 43 قطعه استخوان است ، که 35 قطعه آن در قدم و دو قطعه در مچ و ساق پا؛ و یک قطعه در ران .
و نشیمن گاه نیز داراى دو قطعه استخوان مى باشد.
و در کمر انسان 18 قطعه استخوان مهره وجود دارد.
و در هر یک از دو طرف پهلو، 9 دنده استخوان است ، که دو طرف 18 عدد مى باشد.
و در گردن هشت قطعه استخوان مختلف هست .
و در سر تعداد 36 قطعه استخوان وجود دارد.
و در دهان 28 عدد تا 32 قطعه استخوان غیر از فکّ پائین و بالا، موجود است .
و معمولا انسان ها تا سنین بیست سالگى ، 28 عدد دندان دارند؛ ولى از سنین 20 سالگى به بعد تعداد چهار دندان دیگر که به نام دندان هاى عقل معروف است ، روئیده مى شود.
تلخى گوش و شورى آب چشم
ابن ابى لیلى - که یکى از دوستان امام جعفر صادق علیه السلام است - حکایت نماید:
روزى به همراه نعمان کوفى به محضر مبارک آن حضرت وارد شدیم ، حضرت به من فرمود: این شخص کیست ؟
عرض کردم : مردى از اهالى کوفه به نام نعمان مى باشد، که صاحب راءى و داراى نفوذ کلام است .
حضرت فرمود: آیا همان کسى است که با راءى و نظریّه خود، چیزها را با یکدیگر قیاس مى کند؟
عرض کردم : بلى .
پس حضرت به او خطاب نمود و فرمود: اى نعمان ! آیا مى توانى سرت را با سایر اعضاء بدن خود قیاس نمائى ؟
نعمان پاسخ داد: خیر.
حضرت فرمود: کار خوبى نمى کنى ، و سپس افزود: آیا مى شناسى کلمه اى را که اوّلش کفر و آخرش ایمان باشد؟
جواب گفت : خیر.
امام علیه السلام پرسید: آیا نسبت به شورى آب چشم و تلخى مایع چسبناک گوش و رطوبت حلقوم و بى مزّه بودن آب دهان شناختى دارى ؟
اظهار داشت : خیر.
ابن ابى لیلى مى گوید: من به حضور آن حضرت عرضه داشتم : فدایت شوم ، شما خود، پاسخ آن ها را براى ما بیان فرما تا بهره مند گردیم .
بنابراین حضرت صادق علیه السلام در جواب فرمود: همانا خداوند متعال چشم انسان را از پیه و چربى آفریده است ؛ و چنانچه آن مایع شور مزّه ، در آن نمى بود پیه ها زود فاسد مى شد.
و همچنین خاصیّت دیگر آن ، این است که اگر چیزى در چشم برود به وسیله شورى آب آن نابود مى شود و آسیبى به چشم نمى رسد؛ و خداوند در گوش ، تلخى قرار داد تا آن که مانع از ورود حشرات و خزندگان به مغز سر انسان باشد.
و بى مزّه بودن آب دهان ، موجب فهمیدن مزّه اشیاء خواهد بود؛ و نیز به وسیله رطوبت حلق به آسانى اخلاط سر و سینه خارج مى گردد.
و امّا آن کلمه اى که اوّلش کفر و آخرش ایمان مى باشد: جمله « لا إ له إ لاّ اللّه » است ، که اوّل آن « لا اله » یعنى ؛ هیچ خدائى و خالقى وجود ندارد و آخرش « الاّ اللّه » است ، یعنى ؛ مگر خداى یکتا و بى همتا.
اگر چیزى در چشم برود به وسیله شورى آب آن نابود مى شود و آسیبى به چشم نمى رسد؛ و خداوند در گوش ، تلخى قرار داد تا آن که مانع از ورود حشرات و خزندگان به مغز سر انسان باشد.و بى مزّه بودن آب دهان ، موجب فهمیدن مزّه اشیاء خواهد بود؛ و نیز به وسیله رطوبت حلق به آسانى اخلاط سر و سینه خارج مى گردد.
دوقلوها
مرحوم کلینى در کتاب شریف کافى آورده است :
یکى از اصحاب امام جعفر صادق علیه السلام داراى دو نوزاد دوقلو گردید، همین که به حضور مبارک آن حضرت شرفیاب شد، پس از تبریک و تهنیت به او فرمود: آیا مى دانى کدام یک از دوقلوها بزرگترند؟
پدر نوزاد در جواب اظهار داشت : آن که اوّل از شکم مادر خارج و به دنیا آمده است .
حضرت فرمود: خیر، آن که آخر به دنیا آمده بزرگ تر است ، زیرا مادر در ابتداء به وسیله او؛ و سپس به وسیله آن که اوّل خارج شده ، آبستن گردیده است .
و چون نطفه اوّلى در ابتداء وارد رحم شده و منعقد گردیده است ، به همین جهت توان خروج از رحم مادر را ندارد، تا آن که نوزاد بعد از خودش خارج گردد؛ و پس از آن که راه براى اوّلى باز شد آن وقت مى تواند از رحم مادر خارج و وارد دنیا گردد.
بنابر این ، آن که نطفه اش اوّل منعقد شده است ، دوّمین نوزاد محسوب مى شود، که به همین جهت بزرگ تر هم خواهد بود.
چگونگى وزش باد
محمّد بن فُضیل عزرمى حکایت کند:روزى کنار کعبه الهى در حِجر اسماعیل زیر ناودان طلا، در محضر پُر فیض امام جعفر صادق علیه السلام نشسته بودم .
ناگاه متوّجه شدیم که دو نفر با یکدیگر در رابطه این که باد از کجا و چگونه مى وزد نزاع مى کنند، و یکى به دیگرى مى گوید: به خدا قسم ! تو نمى دانى باد از کجا مى وزد.
و چون سر و صداى آن ها بالا گرفت ، امام جعفر صادق علیه السلام به آن که بیشتر ادّعا مى کرد، خطاب نمود و فرمود: آیا تو خودت مى دانى که باد از کجا و چگونه مى وزد؟
اظهار داشت : خیر، من نمى دانم ؛ ولیکن از مردم چیزهایى را در این رابطه شنیده ام .
باد، زیر رکن شامى ، در کنار کعبه الهى زندانى است ، وقتى خداوند تبارک و تعالى اراده وزش آن را نماید، مقدارى از آن را آزاد مى سازد. دلیل و علامت آن این است که همیشه در تابستان و زمستان این رکن شامى متحرّک مى باشد.
محمّد عزرمى در ادامه داستان گوید: من به امام صادق علیه السلام عرض کردم : یاابن رسول اللّه ! شما خود بیان فرمائید که باد از کجا و چگونه مى وزد؟
حضرت فرمود: باد، زیر رکن شامى ، در کنار کعبه الهى زندانى است ، وقتى خداوند تبارک و تعالى اراده وزش آن را نماید، مقدارى از آن را آزاد مى سازد.
پس چنانچه آن باد از جنوب کعبه خارج شود، باد از سمت جنوب مى وزد.
ولى اگر از شمال آن خارج گردد، آن را باد شمال گویند.
و اگر از مشرق باشد، آن را باد صبا خوانند.
و امّا چنانچه از مغرب باشد، باد دبورش گویند.
و سپس امام علیه السلام در ادامه فرمایش خود افزود: دلیل و علامت آن این است که همیشه در تابستان و زمستان این رکن شامى متحرّک مى باشد.
بخش عترت و سیره تبیان
فناوری هسته ای ابزارمهم در پژوهش های کشاورزی
فناوری هسته ای ابزارمهم در پژوهش های کشاورزی
دانایی محوری یکی از ارکان اساسی توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی و تلاش برای خودکفایی است و دانش هسته ای هم فرایند تحقق این اهداف را سرعت می بخشد.
دانش هسته ای در فعالیت ها و طرح های توسعه کشاورزی کاربردهای متنوعی دارد که به انها اشاره می شود و پس از ان تاریخچه تحولات دانش هسته ای کشورمان ارائه خواهد شد.
تولید ابزارهای مقاوم به شوری و سرما
با پرتودهی بذرها می توان آنها را در برابر آب و خاک شور و مناطق سرد مقاوم کرد و از این طریق در مناطق کویری هم می توان گیاهان مقاومت را کاشت و بارور کرد.
این اقدام زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور افزایش سطح زیر کشت در زمین های شور و مناطق خشک در مناطقی از استان های خوزستان، گلستان و یزد در حال انجام است.
در این روش با استفاده از پرتودهی گاما صفات مقاومت به شوری یا سرما ایجاد می شود، این تحقیقات هم اکنون روی گندم، دانه روغنی کلزا و برنج در حال انجام است.
طرح تحقیقاتی مقاوم سازی درخت اکالیپتوس به شوری و خشکی با استفاده از انرژی هسته ای به شکل پرتودهی گاما در دست اجراست.در صورت مقاوم سازی این درخت به شوری و خشکی، با استفاده از ان از حرکت شن های روان و فرسایش خاک جلوگیری می شود و شاهد سرسبزی منطقه و تامین علوفه دام به علت تثبیت خاک خواهیم بود.
تولید میوه های بدون هسته
مراکز تحقیقاتی جهادکشاورزی بیشترین همکاری را با سازمان انرژی اتمی دارد و یکی از طرح های مشترک تولید پرتقال، نارنگی و پرتقال کم هسته در باغات تنکابن است.
خیام نکویی رئیس موسسه تحقیقاتی بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید: با استفاده از روش پرتوتابی گاما به بذر مرکبات یا میوه های هسته دار می توان با اصلاح ژنتیک میوه های با هسته کوچک یا بی هسته تولید کرد که علاوه بر خوش خوراک بودن می تواند در جذب بازارهای بین المللی و ارتقای کیفیت محصول مرکبات و میوه های هسته دار موثر باشد.
افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی
رئیس موسسه تحقیقاتی بیوتکنولوژی جهادکشاورزی افزایش ماندگاری میوه به ویژه مرکبات را در سردخانه ها از دیگر کاربردهای انرژی هسته ای و کشاورزی می داند و می افزاید: با استفاده از پرتودهی گاما و افزایش عمر ماندگاری محصولات باغی به ویژه مرکبات می توان ضایعات میوه را کاهش داد و زمان بیشتری برای بازاریابی و صادرات این محصولات به بازارهای بین المللی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان فراهم کرد.
خیام نکویی حفظ طعم و تازگی میوه ها به ویژه مرکبات را از دیگر مزایای کاربرد انرژی هسته ای در کشاورزی دانست.
به تاخیر انداختن جوانه زدن سیب زمینی و پیاز در انبارها و حفظ کیفیت این محصولات از طرح های تحقیقاتی است که کارشناسان بخش کشاورزی و سازمان انرژی اتمی در دست مطالعه و اجرا دارند.
کاربرد انرژی هسته ای در مبارزه با آفات محصولات کشاورزی
امروزه در جهان به بهداشت محصولات غذایی اهمیت زیادی می دهند .
برای افزایش سلامت محصولات کشاورزی و کاهش مصرف سم و کود شیمیایی می توان از فناوری پرتودهی هسته ای برای آفت زدایی از محصولات بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیایی بهره برد.
صالحی جوزانی عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اینکه استفاده از پرتودهی گاما در آفت زدایی از محصولات هیچ آسیبی به محصول نمی رساند، می گوید: استفاده از مواد شیمیایی و سموم در مبارزه با انواع آفات و قارچ ها علاوه بر کاهش سلامت محصول سبب آلودگی محیط زیست منابع آب و خاک می شود.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح می کند: در کشور 20 میلیون تن انواع سم برای مبارزه با آفات مصرف می شود که با جایگزینی فناوری هسته ای این میزان کاهش چشمگیری خواهد داشت.
وی می گوید : کارشناسان و متخصصان کشورمان با استفاده از انرژی هسته ای و پرتوتابی گاما ، آفات را عقیم می کنند و با رهاسازی آفات و حشره های عقیم این فعالیت اقتصادی را سالم به نسل های بعدی انتقال می دهند و به این ترتیب جمعیت آفات کاهش می یابد.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی می افزاید: این روش هم اکنون برای کنترل آفت کرم گلوگاه انار و بیماری میکروبی خرما که سبب ترشیدگی و شکرک این محصول می شود با همکاری کارشناسان سازمان انرژی اتمی در حال اجراست.
صالحی جوزانی اضافه می کند با پرتودهی به محصول خرما و کنترل عوامل میکروبی می توان از کاهش کیفیت سالانه 700 هزار تن خرمای کشور جلوگیری کرد.
تولید گونه های پرمحصول و حفظ ذخایر ژنتیکی کشور
تولید گونه هایی از محصولات غذایی با حاصلخیزی بیشتر به منظور افزایش عملکرد محصول در واحد سطح و استفاده بهینه از منابع آب و خاک یکی از مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای است.
خیام نکویی رییس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی با تاکید بر بکارگیری انرژی هسته ای در این زمینه می گوید : به جای اینکه سطح زیر کشت را افزایش دهیم می توانیم با استفاده از پرتودهی گاما ارقام بومی کم محصول را به ارقام مقاوم پرمحصول تبدیل کنیم.
وی از کاربرد انرژی هسته ای در افزایش محصول بذر گندم طبسی خبر داده و می افزاید: با استفاده از این روش میزان برداشت محصول از گندم از یک و نیم تن در هر هکتار به 7 تن در هر هکتار افزایش یافته است.
رئیس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید : از انرژی هسته ای برای جلوگیری از افتادگی ساقه ذرت و گندم در اردبیل نیز استفاده شده است.
خیام نکویی اضافه می کند : با استفاده از فناوری هسته ای ساقه ذرت و گندم در منطقه اردبیل کوتاهتر و ضخیم تر شد و به این ترتیب ضایعات محصول کاهش و تولید محصول در هر هکتار افزایش یافت.
این کارشناس کشاورزی تاکید می کند با استفاده از انرژی هسته ای می توان با اصلاح و بهبود ارقام بومی این گونه ها را که به عنوان میراث طبیعی کشور است حفظ و از اختلاط آنها با ارقام غیربومی و نابودی گونه های بومی جلوگیری کرد.
افزایش سرعت تحقیقات
برخی تحقیقات کشاورزی برای رسیدن به نتیجه مطلوب زمان زیادی طلب می کند درحالی که با استفاده از فناوری هسته ای این زمان به نصف کاهش می یابد.
برای بررسی یک بذر تا رسیدن به نتیجه مطلوب در تحقیقات معمولی اگر ده سال زمان نیاز باشد در تحقیقات هسته ای به 5 سال کاهش می یابد.
خیام نکویی رئیس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید: در روش معمولی برای تولید بذر اصلاح شده مثلا گندم که مقاوم به خشکی یا شوری باشد به حداقل 14 سال زمان نیاز است درحالی که با استفاده از فناوری هسته ای با پرتودهی گاما می توان در مدت 5 تا 6 سال بذر اصلاح شده گندم را تولید کرد.
ضرورت دستیابی به دانش و فناوری هسته ای
دستیابی به دانش و فناوری هسته ای در ایران با توجه به افزایش جمعیت و نیازهای غذایی کشور و کاهش سرانه منابع آبی و فرسایش خاک امروزه یک ضرورت است.
با بکارگیری فناوری های نوین و در راس آنها فناوری هسته ای می توان با استفاده بهینه از منابع موجود،مسیر تامین امنیت غذایی را برای جامعه امروز و نسل آینده هموار کرد و کشور را در زمینه تولید محصولات کشاورزی به ویژه محصولات استراتژیک به خودکفایی رساند.
امروزه دستیابی به دانش هسته ای یک انتخاب لوکس و تشریفاتی یا محتاج دستور و اوامر بیگانگان نیست بلکه یک ضرورت است و باید مسیر تحولات و پیشرفت دانشمندان جوان وطن را پاس بداریم و ان را هموار و از انها حمایت کنیم.
در ادامه به تاریخچه تحولات دانش هسته ای کشورمان اشاره می شود.
تاریخچه انرژی اتمی ایران
سال 1315 مجلس شورای وقت، ایجاد مرکز اتمی دانشگاه تهران را تصویب کرد و در آذر1344 رئاکتور پنج مگاواتی آموزشی و تحقیقاتی ایران آماده فعالیت شد.
در سال 1345 در مرکز تحقیقات هسته ای امیرآباد تهران این تجهیزات بکار گرفته شد.
فعالیت این واحد تاکنون ادامه دارد و این رئاکتور بطور منظم از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی بررسی می شود.
سال 1352 سازمان انرژی اتمی تشکیل و در همان سال قراردادهای 10 ساله قابل تمدید برای تهیه سوخت هسته ای با کشورهای آلمان، فرانسه و آمریکا امضا شد.
قرار بود نیروگاه اتمی در بوشهر توسط وزارت تحقیقات و صنعت آلمان غربی سابق به عنوان نخستین نیروگاه اتمی ایران در سال 1358 راه اندازی و بلافاصله پس از پایان کار احداث نیروگاه بعدی آغاز شود.
بر اساس این قرارداد قرار شد آمریکا پس از مذاکراتی که 22 مرداد 56 صورت گرفت نیروگاههایی در ایران احداث کند و هشت رئاکتور اتمی به رژیم شاه بفروشد.
پانزده مهر 1356 نیز فرانسه اعلام کرد که دو نیروگاه اتمی در ایران تاسیس می کند و رئاکتورهایی به ایران می فروشد.
اما با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و در پی مخالفت دولت های غربی با انقلاب این روند متوقف شد و بخشی از امکانات نیز بمباران شد.
پس از پایان جنگ تحمیلی برای تکمیل و تجهیز نیروگاه هسته ای بوشهر مذاکراتی انجام شد اما پیمانکاران به علت فشار دولت های غربی کناره گیری کردند و در نهایت روس ها همکاری هسته ای با ایران را پذیرفتند.
سال های 64 تا 76 برای انتقال این دانش به کشور تلاش های زیادی انجام شد.
سال های 76 تا 80 با انتقال این دانش به کشور و ساخت وسایل و تجهیزات مورد نیاز در داخل ، ایران موفق به انجام آزمایشهای مربوط در محیط آزمایشگاهی شد.
از سال 80 این دانش به سایت هسته ای نطنز که از چند سال پیش احداث آن آغاز شده بود منتقل شد.
در همین زمان ایران به دانش غنی سازی اورانیوم از طریق لیزر در محیط آزمایشگاهی دست یافت و عملیات احداث رئاکتور آب سنگین اراک نیز آغاز شد و بالاخره ایران توانست فرایند غنی سازی و چرخه سوخت اتمی را اجرایی کند.
در سال 1382 براساس توافقنامه سعدآباد ، تهران متعهد شد که غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق دراورد و برغم اینکه بیش از 100 ماشین سانتریفیوژ در نطنز داشت صرفا 10 ماشین سانتریفیوژ به هم متصل و روی آنها تست انجام و اورانیوم تا یک و دو دهم درصد غنی شده بود.
براساس توافقنامه سعدآباد قرار شد ایران در اسفند 84 فرایند تحقیق و توسعه هسته ای را نطنز آغاز خواهد کرد.
متخصصان جمهوری اسلامی ایران پس از آغاز فعالیت مجدد هسته ای موفق شدند همه مراحل غنی سازی دستگاه های سانتریفیوژ را بومی کنند .
این سانتریفیوژها حدودا یک متر و هشتاد سانتی متر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکیل شده که 94 قطعه آن بسیار حساس و دارای تکنولوژی بالایی است.
منبع:www.nasiran.info
برخی از اصول طب اسلامی
برخی از اصول طب اسلامی
1ـ مزاج شناسی و اهمیت آن در تشخیص و درمان بیماری ها:
علم طبایع یکی از مهم ترین مباحث پزشکی قدیم را تشکیل می داده و طی قرون و اعصار هیچ گاه ارزش و اعتبار خود را از دست نداده و اکنون نیز که روش و اصول طب قدیم در ایران تقریباً متروک گردیده، در بعضی از کشورهای آسیایی مخصوصاً در پاکستان و هندوستان و بعضی جاهای دیگر دانشکده هایی مخصوص تدریس طب سنتی دائر و بیمارستانها و درمانگاه هایی وجود دارد که با استفاده از این تجربیات و روشها بیماران را درمان می کنند. با این حال هنوز طبایع مخصوصاً گرمی و سردی در اذهان عمومی رواج داشته و طبقات مختلف مردم به آن ایمان و اعتقاد دارند. برای تفهیم مزاج شناسی( مزاج های گرم، سرد، تر، خشک) باید بدانیم که ابتدا دانشمندان اروپایی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم پی بردند که هرگونه تغییر و تحول که از زمان پیدایش جنین تا تولد و بعد در سنین کودکی و بلوغ و جوانی و کهولت و پیری و مرگ در انسان پیدا می شود، مستقیماً به علّت مداخله سلسلة اعصاب از یک طرف و غدد مترشحة داخلی از طرف دیگر می باشد، و چون این دو با هم ارتباط دارند و از لحاظ علمی لازم و ملزوم یکدیگرند می توان گفت یک دستگاه محسوب می شوند، لذا امروزه آنها را مجموعاً سیستم نورواندوکرین می نامند.1
در جهانی که زندگی می کنیم، انسان هایی می بینیم با چهره ها، رنگها و اندام های متفاوت، برخی از افراد سفیدرو و برخی سیاه چهره،گروهی زرد پوست و دسته ای گلگون و جمعیتی گندمی و طایفه ای سبزگون، باریک اندام و یا گندمگون و درشت اندام.
نقاش طبیعت، بعضی را با رنگ آبی درآمیخته است و بعضی دیگر را با رنگ قهوه ای، مشکی و میشی نقاشی کرده است. گروهی از انسان ها پرکار و پرتلاش و مقام و گروهی دیگر کم کار و ظریف و خسته از کار مداومند. جمعی به شعر و موسیقی و طبیعت و زیبایی علاقمندند و جمعی دیگر به علوم عقلی و محاسبات فنی و امور ریاضی روی می آوردند، دسته ای بلند پرواز و خیال پرداز و گروهی واقع گرا و محتاط، در عده ای عصبانیت آنی و در عده ای دیگر مدارا و سازگاری مشاهده می شود. هرگاه این جمعیت بزرگ بر سر سفرة طبیعت بنشیند، گروهی خیار و گوجه و کلم می خورند و لذت می برند، گروهی دیگر از این غذا روبرمی گردانند و خربزه و کرفس و خرما و کندر به آنها انرژی می دهد.
گروهی نوشیدن آب و مایعات ،ماست ،دوغ ، ترشی ، توت فرنگی، لیمو، کیوی ، گوجه سبز، زرشک و از این قبیل نوشیدنی و میوه ی دلخواه آنان است. دسته ای حتی در تابستان نیز با نوشیدنی آب میانة خوبی ندارند و خوردن میوه های گس مزه در ردیف علائق آنان نیست و انگور، سیب ، زردآلو، شربت شیرین با مزاجشان سازگار است. از این مهم تر برخی از افراد با خوردن غذایی دچار بیماری می شوند و برخی دیگر با غذایی دیگر، مانند اینکه یک گروه از خوردن ترشی دچار سردرد می شوند و با شیرینی بهبود می یابند و برخی دیگر با خوردن شیرینی زیاد سردرد پیدا می کنند و با ترشی بهبود می یابند.
آیا می توان برای این دسته بندی های اجتماعی، رنگها، قد و قواره ها، خواست ها، پندارها، گرایشات اخلاقی، عصبانیت ها و خوش خلقی ها، عقل گرایی، رفتار شورانگیز، قاعده ای جستجو کرد؟ و یا قالب قانونی فرض کرد و معیاری برای دسته بندی آنها طراحی کرد، و برنامه ای برای تعادل زیستی آنان ارائه نمود. اینها و دسته بزرگی از سؤالات متفاوت از جمله مسائلی هستند که باید پاسخ آنرا از مزاج شناسی گرفت.
مزاج شناسی، ظرف هستی را برای انسان تعریف می کند و تناسب طبع انسان با ظرف را می سنجد و براساس آن برای هر مقطع از زندگی حرکت متناسب آن را توصیه می کند، و برای طفولیت و جوانی، میانسالی، کهنسالی و پیری برنامه ریزی ویژه ای ارائه می کند، و ساختار طبیعت انسان را با تمام رفتارهای مادی و معنوی، گفتاری و شنیداری، پنداری و دیداری، جنسی و غیر آن سازگار و همسان می سازد. دراین قالب هیچ گاه انسان مخالف با قانونمندی های طبیعت حرکت نمی کند و رودرروی آن قرار نمی گیرد و از هیچ لحظه طبیعت بی بهره نمی شود و یا زیان نمی بیند.
مزاج شناسی، ساخت جایگاه واقعی و حقیقی انسان در ساختار جهان خلقت است و موافق سازی حرکت آن با حرکت خلقت و هرگاه حرکت انسان با جهان سازگار، همسان و موافق باشد، تعادل پدید می آید و هرگاه تعادل پدید آمد صحت بدست آمده است و حفظ تعادل مزاج، حفظ الصحه و بهداشت نامیده می شود. هرگاه مسیر زندگی او، خورد و خوراک او با محیط زیست و پوشاک، تفکر، کردار و کنش وی مخالف طبیعت بود از اعتدال خارج گردیده است و درآن صورت بیمار است ، ایجاد اعتدال فقط در سلامت تن نیست که اعتدال در تن و روان را نیز شامل می شود.
علائم ظاهری شناخت مزاج
علائم ظاهری شناخت مزاج
| بلغمی | سوداوی | صفراوی | دموی | معتدل | چندخلط | یک خلط |
فراوانی موی سر | کم پشت | کم پشت | پر مو | پرمو | متوسط | ریزش مو بطور پراکنده | ریزش جلوی سر/ صفرا ریزش/ وسط سر/ دم |
ناخن | صورتی روشن | تیره رنگ | زرد و قرمز | سفید و قرمز | سفید و قرمز شفاف | خراش و خشکی | قرمز/ دم تیرگی و سیاهی/ سودا سفیدی/ بلغم |
گرمی و سردی بدن | سردی سراسر بدن | سردی بدن | گرمی درسروسردی در پا | گرمی سراسر بدن | گرمی و آرامی تن | اندامی گرم و اندامی سرد | گرمی غالب یا سردی غالب یخ دهنده |
درشتی و باریکی تن | باریک و درشت | باریک | باریک | درشت | متوسط | اندام درشت،مرطوب است واندام باریک خشک است | اندام تابع رطوبت و حرارت است |
برای کسب آگاهی بیشتر به جدول ضمائم رجوع شود ، که ادامه ی این مبحث در آنجا بطور مفصل بیان شده است.
بهداشت روانی چیست ؟
یکی از توجهات اولیه هر مکتبی جدا شدن از وابستگی های ناپایدار است ، وظیفه یک طبیب خوب تنها دادن دارو نیست ، بلکه او می تواند با سوالات و تذکرات ، بیمار را متوجّه نقص روانی و اخلاقی بنماید . یکی دیگر از مشکلات بزرگ طب و اطبا بیماران عصبی هستند که در شکل نورُز به پزشک مراجعه کنند . این بیماران به علت عدم شناخت هدف زندگی و نیافتن شخصیت خود در رابطه با شغل ، حقوق ، زن و فرزند و مقام با کمی تغییر و تبدیل به یاس ( دپرسیون ) با اضطراب مبتلا می شوند . در این مورد وظیفه ما اطباء و دست اندر کاران است که از دو طریق به این بیماران خدمت کنیم و به آنها بفهمانیم : آنچه شما به عنوان هدف قرار داده اید آیا واقعاَ هدف اصلی زندگی انسانها همین بوده است ؟ آیا اینگونه هدف ها هیچگونه عیبی ندارند و بالاخره شما را راضی کرده اند ؟ پس اگر این چنین نیست ، هدف شما بالاتر از اینها باید باشد .