مرجع طب سنتی و گیاهان داروئی
نرم افزار دایره المعارف سلامت با طبیعتمرجع طب سنتی و گیاهان داروئی
نرم افزار دایره المعارف سلامت با طبیعتصبر زرد (aloe vera)
صبر زرد (aloe vera)
گیاهی را که مشاهده می کنید آلوئه ورا یا صبر زرد نام دارد که علاوه بر اینکه خاصیت داروئی زیادی دارد.از ماده ژلاتینی که درون برگ این گیاه وجود داره برای مصارف بهداشتی آرایشی (ژل.کرم .شامپو و...)هم استفاده میشود. این گیاه به دلیل خواص داروییه خارق العاده ای که دارد در گروه گیاهان سحر آمیز دسته بندی میشود. 
معرفی گیاهمرور کلی خواص داروئی : صبر زرد از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و شیرابه آن به مصرف طبی می رسد .
Aloe vera یک گیاه بادوام با گلهای زرد است. برگهای سخت آبدار و نیزه ای این گیاه به طول 20 اینچ رشد می کند و طول کل گیاه تا 4 پا می رسد. تنها برگهای این گیاه ارزش دارویی دارند، اما بخشهای مختلف برگها نیز برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. ژله شفاف و سفتی از قسمتهای داخلی برگ تشرح میشود. بین این ژله و پوست بیرونی برگ سلولهای خاصی حاوی مایع زردرنگ تلخ قرار دارد. وقتی که این مایع خشک میشود، سبب تولید شیرة Aloe میشود.
تاریخچه :آلوئه ورا سابقه ای بسیار طولانی و درخشان دارد. اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا اشاره شده است متعلق به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در غارنوشته ها و کنده کاری های روی ظروف در معابد باستانی مصر کشف شده است. در افسانه های به جای مانده از مصر باستان آمده است که آلوئه گیاهی چنان گرامی بوده که افراد برای حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه ای از برگ های آلوئه ورا تقدیم می کردند.داستان هایی نیز درباره استفاده کلئوپاترا از آلوئه ورا، عسل و شیر برای حفظ زیبایی افسانه ای شان گفته می شود.کلئوپاترا ملکه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ می داد که از شر آفتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مردگان خود بکار می بردند .در کتاب مقدس نام این گیاه به کرات آمده است . اما مصریان باستان تنها ملتى نبودند که آلوئه ورا را مى شناختند براساس منابع قدیمى ارسطو یکى از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده است.او رایزن الکساندر کبیر نیز بوده است.قدر و ارزشی که او برای آلوئه ورا قائل بود چنان بوده است که در سال ۳۳۳ قبل از میلاد الکساندر را متقاعد کرد جزیره سوکوترا در اقیانوس هند را تصرف کند. این جزیره به دلیل رویش آلوئه در آن شهرت داشت و در آن زمان برای درمان زخم های سربازان در سپاه الکساندر از آلوئه ورا استفاده می شد.
گونه شناسی:
گیاه «آلوئه ورا»گیاهی است که به طور عمده در مناطق خشک رشد می کند. آلوئه ورا با اینکه به خانواده زنبق تعلق دارد اما در ظاهر شباهت بسیار زیادی به کاکتوس دارد.در بین بیش از ۲۴۰ گونه آلوئه ورا چهار نمونه آلوئه ورا تشخیص داده شده که دارای ارزش غذایی هستند.
نام آلوئه ورا در لغت به معنای «ماده تلخ درخشان» که از کلمه عربی «آلوئه» گرفته شده است. آلوئه از خانواده سوسن است این گیاه با ظاهری شبیه به کاکتوس، گیاهی دائمی، گوشتی و آبدار است که حداکثر حدود دو متر ارتفاع دارد با برگ های پهن تیغ دار. اگر تیغ هایی را که در لبه برگ ها قرار دارند جدا کنیم از جای خالی آنها ژلی ترشح می شود که تمام خواص گیاه در آن نهفته است.از آلوئه که امروز در تمام دنیا کاشته می شود برای درمان گستره وسیعی از بیماری ها از انواع میگرن گرفته تا سوءهاضمه، درمان جوش و سوختگی استفاده می شود.
آلوئه ورا در طب سنتی ۵ هزار ساله هندی، آیورودا نیز به همین ترتیب ارزشمند شمرده می شود. تمدن های یونانی، رومی، آفریقایی، مایایی، سرخپوستان آمریکایی و چینی نیز آلوئه ورا را گرامی می داشتند و مسلمانان هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان در بازگشت در سفر حج برگ های آلوئه ورا را بالای در خانه هایشان آویزان می کنند.
ترکیب شگفت آور این گیاه چیست؟
باید گفت در کمال شگفتی ۹۶ درصد ساختمان ژل آلوئه ورا از آب تشکیل شده است. ۴ درصد باقی مانده اما حاوی مواد فراوانی است که ۷۵ نوع آن شناخته شده اند.ترکیباتی که در ژل آلوئه یافت شده اند از پلی ساکاریدها هستند که قادر به کاهش و ترمیم التهاب هستند.این ترکیب همچنین دارای ویژگی آنتی باکتریال و ضدمیکروب است.آنتی اکسیدان هایی در قالب ویتامین های آ، ب، ث، ای، آمینواسیدهای روی و اسیدهای چرب ضروری نیز در این ترکیب یافت می شوند.کلسیم و آلوئین نیز در آلوئه ورا موجود هستند، آلوئین ملینی بسیار قوی است.
حدود ۹۶ درصد از وزن آن را آب تشکیل داده است و مابقى شامل چربى هاى ضرورى آمینواسیدها، ویتامین ها، املاح، آنزیم وگلیکوپروتئین است!
این گیاه حداقل داراى ۳ اسید چرب با خاصیت ضدالتهابى است که براى معده ، روده کوچک و روده بزرگ مفید است.
ویتامین هاى تشکیل دهنده آن عبارتند از ویتامین C ، B۱۲ ، B۶ ،B۲ ، B۱ ، A و E. «آلوئه ورا» با خاصیت اعجاب انگیز خود مى تواند تمام اسید آمینه هاى ضرورى بدن را در اختیار شخص مصرف کننده قرار دهد.
هیچ چیز این گیاه به تنهایى شگفت انگیز و خارق العاده نیست.بلکه همراهى و یک جا جمع شدن تمام مواد مورد نیاز بدن از گروههاى مختلف غذایى است که آن را منحصر به فرد کرده است.
ژل Aloeحاوی گلیکوپروتئین است که از تورم و درد جلوگیری و روند بهبود را تسریع می کند و همچنین حاوی پلی ساکارید است که رشد و ترمیم پوست را تحریک می کند. “آنتراکوئین” موجود در شیرة Aloe به عنوان مسهل مؤثر عمل می کند.این مواد شیمیایی در مقادیر کم، می توانند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنند.از ژل Aloeبرای درمان زخمهای درونی و بیرونی نیز می تواند استفاده کرد.این ماده روند درمان بسیاری از جراحات پوستی از جمله زخمها، سوختگیها و یخ زدگی را تسریع می کند.
شیره این گیاه مسهل مفیدی است، اما چون می تواند سبب گرفتگی دردناک عضلات شود، غالباً استفاده نمیشود. با میزان مصرف کمتر، شیرة Aloe می تواند از سنگ کلیه پیشگیری یا اندازة سنگ را کوچکتر کند. این ماده به عنوان تسهیل کننده دفع مدفوع به ویژه در افرادی که مبتلا به وبواسیر هستند ماده مفیدی است.
عصارة Aloe شکل ژل این گیاه است که مصارف داخلی دارد و چون دارای خواص ضد میکروبی است، از آن برای درمان عفونتهای میکروبی مجاری معده ای-روده ای نیز می توان استفاه کرد.چون این ماده اسیدهای معده را که سبب تشدید زخمها میشود کاهش می دهد برای درمان زخمهای معده نیز مؤثر است.تحقیقات اخیر نشان داده که “مانوز استیله” به عنوان یک ترکیب ضد ویروسی، دارای خواص درمانی ضد ویروس ایدز است.مانور استیله خود ویروس را مورد حمله قرار می دهد اما مهمتر اینکه، میزان تأثیر AZT را (یک داروی مؤثر در درمان عفونت ویروس HIV)تا حد زیادی بالا میربرد.اگر این ترکیب دارویی با Aloe مصرف شود، میزان AZT مورد استفاده برای HIV را می توان تا ۹۰% تقلیل داد که این امر از هزینه ها و عوارض جانبی AZT تا حد زیادی خواهد کاست.
ژل خوراکی آلوئه ورا شامل بیش از ۷۵ مواد مغذی از لحاظ غذایی و ۲۰۰ ترکیب فعال، ۲۰ نوع ماده معدنی، ۱۸ آمینو اسید و ۱۲ نوع ویتامین است. این ژل بی نهایت مطبوع است.
در منابع دارویی فهرست مصارف آلوئه ورا تقریباً به اندازه فهرست مواد تشکیل دهنده آن طویل است.از بارزترین خواص آلوئه ورا جلوگیری از ضایعات پوستی و ترمیم آنها است.مصرف خوراکی آلوئه ورا نیز به گوارش غذا کمک می کند، سلامتی قلب و عملکرد کبد را بهبود می بخشد، قند و کلسترول خون را کنترل می کند، تولید انرژی را افزایش داده، درد مفاصل را تسکین می دهد، شش ها را پاک می سازد، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و زخم ها و جراحات را ترمیم می نماید.
خواص درمانی گیاه صبر زرد :
قرنهاست که برگهای گیاه صبر زرد به طور گسترده‌ای در کشورهای مختلف به عنوان دارو مصرف میشود اثرات درمانی مختلفی که برای این گیاه عنوان شده غالبا بر اساس سابقه طب سنتی است اما مطالعات بالینی نیز در سالهای اخیر روی آن صورت گرفته است.
در یک مطالعه گسترده استفاده موضعی از ژل این گیاه موجب التیام زخمهای به جا مانده از آکنه روی صورت شد.
این گیاه دارویی در درمان آرتریت، آسم، سندرم خستگی مزمن، سوء هاضمه و اختلالات روده‌ای، اختلالات پوستی، آسیب‌های ورزشی و زخمهای داخلی و خارجی اثر بخش است.
ژل گیاه صبر زرد بصورت موضعی برای درمان سوختگی‌های خفیف، آفتاب سوختگی، بریدگی ها، آکنه و التهاب مخاط دهان کاربرد دارد.
کاربرد موضعی الوئه ورا بر روی زخمهای جراحی مجاز نیست زیرا بهبود زخمها را به تاخیر می‌اندازد.
برگ بوته‌های گیاه دارویی صبر زرد یا آلوئه ورا معمولا بعد از گذشت دو سال از زمان کاشت و هنگامی که بوته‌ها به اندازه کافی رشد کردند برداشت میشود.
جزیره قشم به دلیل قرار گرفتن در منطقه گرمسیری یکی از مکانهای مناسب و دارای پتانسیل بالا برای تولید گیاه معجزه‌آسای “آلوئه‌ورا” است.
آلوئه ورا از جمله گیاهانی است که در صفر درجه می‌میرد و محیط رشد آن معمولا باید بالاتر از دو درجه باشد و به‌همین دلیل‌مناطق جنوبی کشور که درجه حرارت دراین مناطق به صفر درجه‌نمی‌رسد از مناطق مستعد برای تولید این گیاه محسوب می‌شوند.
این گیاه از جمله گیاهانی است که یک سال کاشته میشود و تا شش سال مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیماری این گیاه نسبت به دیگر گیاهان بسیار کم است و آب بسیار ناچیزی مصرف می‌کند.
براساس مطالبی که توسط دانشگاه فلوریدا منتشر شده ، منشاء این گیاه که به علت رویش آن در مناطق بیابانی به ” لاله بیابان ” مشهور است آفریقا بوده و در ایران باستان از آن استفاده می‌شد.
در کشورهای کارائیب آلوئه‌ورا فقط به‌صورت برگ فروخته میشود و در خانه‌ها مردم به عنوان کمکهای اولیه از آن نگهداری می‌کنند.
یکی از دلایلی که این گیاه از آفریقا به مناطق دیگر جهان منتقل شده است موثر بودن آن در درمان برخی بیماریها بود و مسافرانی که با لنجها به سفر دریایی می‌پرداختند این گیاه را به عنوان کمکهای اولیه به‌همراه خود می‌بردند.
آلوئه ورا دارای هورمونها و ترکیباتی است که بلافاصله زخم را ترمیم می کند و برای بیماریهای گوارشی از جمله زخم معده موثر است.
همچنین اشخاص مبتلا به سرطان که مشغول شیمى درمانى هستند، ادعا مى کنند مصرف این گیاه تهوع و سایر مشکلات مربوط به این درمان را مى کاهد.
هم اینک ۲۰۰ماده دارویی از گیاه آلوئه‌ورا تولید شده است و از پوست آن نیز مواد آنتی کانسر جدا شده است.
به‌گفته برخی اساتید و متخصصان از این گیاه به عنوان یک داروخانه در یک گیاه نام برده میشود و به همین دلیل است که این گیاه تا این اندازه اهمیت پیدا کرده است.
هم‌اینک کمپانیهای بسیاری در جهان از آلوئه‌ورا در تولید صنایع غذایی،مربا، نوشابه‌ها، کنسرو، ماست و دوغ، ژله، مارمالاد، سوپهای آلوئه‌ورا، بستنی، عسل، ترشی، تافی، نان، ماکارونی، برنج و چای استفاده می‌کنند.
از محصولات آلوئه‌ورا در صنایع بهداشتی از جمله تولید دستمال کاغذی و پوشک بچه به علت حساس بودن پوست بچه‌ها و ترمیم سریع پوست آنها ، استفاده میشود.
برای استفاده تجاری‌از این گیاه باید مسیر درست کار کردن آن را بدانیم یعنی به عنوان یک سرمایه‌گذار باید ببینیم که‌در چه مناطقی چه محصولاتی و چگونه باید تولید کنیم و برای کشت تجاری نیز باید کشاورزانی که خواستار فعالیت در این زمینه هستند، آموزشهای لازم را طی کنند.
مرکز پژوهشهای بیوتکنولوژی خلیج فارس در جزیره قشم ایران ، تنها عضو منطقه خاورمیانه این انجمن است که مقر آن در تکزاس آمریکا می‌باشد.
دانشمندان اسپانیایی از گیاه آلوئه ورا ژلی ساخته‌اند که می‌تواند عمر نگهداری میوه‌ها را طولانی‌تر کند.
محققان اسپانیایی می‌گویند با استفاده از این ژل خوردنی می‌توان میوه‌ها را تازه نگه داشت.
این ژل که طعم و ظاهر غذاها را تغییر نمی‌دهد می‌تواند به صورت یک پوشش کاملا طبیعی و بی‌ضرر جایگزین مواد نگهدارنده مصنوعی شود که بعد از برداشت میوه‌ها به آنها اضافه میشود.
۵ دلیل عمده برای مصرف ژل آلوئه ورا:
۱) قالب های ساختاری بدن: آمینواسیدها، اجزا و قالب های ساختار بدن ما هستند. هشت آمینو اسید ضروری وجود دارد که در بدن ما ساخته نمی شود. نوشیدن مداوم و منظم آلوئه ورا به شما اجازه می دهد به واسطه تأمین طبیعی آمینو اسید های ضروری بدن، سلامتی خود را حفظ کنید. آلوئه ورا تنها گیاهی است که آمینو اسید های مشابه و ضروری بدن را می سازد.
۲) ضدالتهاب و عصبانیت: ژل آلوئه ورا دارای ۱۲ ماده اصلی است و بررسی ها نشان داده که بدون هیچ عارضه ای از عصبانیت و التهاب جلوگیری می کند و همچنین آلوئه ورا سبب تحرک ماهیچه ها و صحت کارکرد مفاصل می شود.
۳) ویتامین هاى تشکیل دهنده آن عبارتند از ویتامین C ، B۱۲ ، B۶ ،B۲ ، B۱ ، A و E. «آلوئه ورا» با خاصیت اعجاب انگیز خود مى تواند تمام اسید آمینه هاى ضرورى بدن را در اختیار شخص مصرف کننده قرار دهد، بنابراین نیاز داریم که در رژیم غذایی خود همواره این ویتامین ها را به طور مکمل بگنجانیم.
۴) میزان مواد معدنی: بعضی از مواد معدنی در آلوئه ورا یافت شده است که شامل کلسیم، سدیم، آهن، پتاسیم، کلر، منگنز، مس و روی است.نوشیدن ژل آلوئه ورا یک راه طبیعی و سالم برای تأمین نیازمندی های بدن است.
۵) بهداشت و سلامت دندان : آلوئه ورا با وجود موادی که در خود دارد بی نهایت برای سلامت دهان و لثه مفید است. دندانپزشکان بر اثرات آلوئه ورا بر دهان و لثه و استفاده از آن بسیار توصیه می کنند
اشکال موجود
در حال حاضر محصولات مختلفی از این گیاه در صنایع مختلف غذایی، آرایشی و بهداشتی دارویی در دنیا تولید و عرضه میشود.
در حال حاضر این گیاه دارویی در صنایع مختلف غذایی شامل انواع نوشابه‌ها، کمپوت، دوغ و غیره و همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی شامل انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها، شامپوها، صابون‌ها، شوینده‌ها و در صنایع دارویی در کپسول ها، قرص‌های جوشان و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اندام مورد استفاده این گیاه دارویی برگهای آن است.
ژل آلوئه برای درمان اگزما و ترمیم جای عمل سزارین، هموروئید و انواع دیابت کاربرد دارد.
ژل Aloeبه شکل تازه که از گیاه Aloeگرفته شده باشد بهترین ماده است، اما این ماده به صورت تجاری در شکل ژله ثابت شده نیز موجود است. پودر شیرة Aloe نیز به شکل کپسولهای 500 میلی گرمی به عنوان داروی مسهل موجود است. عصاره Aloe در واقع شکل مایع ژل است.
اگرچه آلوئه ورا هزاران سال است که نقش مهمی را در پزشکی سنتی ایفا می کند اما از کشف خواص بی بدیل آن توسط طب مدرن امروزی زمان زیادی نمی گذرد.اغلب مردم به عنوان یکی از مواد سازنده محصولات آرایشی مثل ضدآفتاب ها، مرطوب کننده ها و کرم های سوختگی با آلوئه ورا آشنا هستند.اما امروزه حضور رو به فزونی آلوئه در محصولات متعدد و متنوعی را شاهد هستیم.تولیدکنندگان شامپو مدعی هستند که اسیدیته گیاه آن را برای ساخت انواع شامپو و نرم کننده ایده آل کرده است. در حالی که متخصصین تغذیه نیز مصارف خوراکی آلوئه ورا را به اندازه مصارف خارجی آن مفید و متعدد می دانند و آن را به اشکال مختلف از جمله عصاره، ژل، کپسول و پودر عرضه می کنند.
نحوه مصرف
بسیاری از افراد این گیاه را برای درمان سوختگیها و بریدگیهای جزئی در آشپزخانه خود نگه می دارند. این گیاه برای درمان کهیر و پیچک سمی نیز می تواند مؤثر واقع شود.
به منظور استفاده از ژل Aloe، برگ آنرا به صورت طولی برش دهید و ژل داخل آنرا خارج سازید. سپس آنرا به صورت آزاد روی قسمت آسیب دیده بمالید.
شیره Aloe از قدیم به عنوان مسهل مورد استفاده بوده است، اما در ایالات متحده مصرف چندانی ندارد. چون این ماده سبب بروز گرفتگیهای دردناک عضلات می گردد، لذا ابتدا مصرف سایر مسهل های گیاهی نظیر "کاسکارا و فلوس" توصیه میشود.
برای درمان سنگهای کلیه و به عنوان مسهل شیرة Aloe خشک را مصرف کنید. برای درمان HIV، روزانه به میزان 800 الی 1600 میلی گرم مانوز استیله مصرف کنید. این میزان از مادة مزبور، برابر با نیم تا یک لیتر آب Aloe است، هر چند میزان مانوز استیله می تواند در فرآورده های مختلف متفاوت باشد.
نکات احتیاطی
با وجود خواص بسیار آلوئه ورا و با آنکه تاکنون هیچ عوارضی از مصرف آن گزارش نشده است پزشکان مصرف خوراکی آن در طول دوران بارداری و شیردهی را برای خانم ها منع می کنند.آلوئه ورا چنان خواص چشمگیر و متعددی دارد که نام ها و القاب زیادی برای خود کسب کرده است از جمله:گیاه درمانگر، گیاه سوختگی، دکتر گلدانی و گرز بهشتی
ژل Aloe برای استعمال خارجی مادة بی خطری است، اما در موارد نادری سبب واکنش آلرژیک میشود. اگر پوست شما تحریک می شود مصرف آنرا ادامه ندهید.
ژل Aloe برای درمان زخمهای عمیق مؤثر نیست. شیرة آن می تواند سبب گرفتگی یا اسهال روده ای شدید گردد، زنان باردار یا شیرده نباید این ماده را مصرف کنند زیرا ممکن است سبب انقباضهای رحمی گردیده و سقط جنین را تحریک کند.مصرف مسهل Aloe برای درمان بیماریهای معده ای- روده ای، انسداد روده ای، آپاندیسیت یا درد معده مبهم تجویز میشود.مصرف زیاد این ماده ممکن است سبب تشدید اولسرها، بواسیر، دیورتیکولوز، التهاب دیورتیکول، کولیت یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) گردد.
مصرف طولانی مدت این ماده سبب وابستگی به آن میشود یا تعادل الکترولیتی را مختل می سازد. این ماده ممکن است سبب تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز بی ضرر گردد. کودکان زیر 12 سال نباید گیاه Aloe مصرف کنند.
تداخل های احتمالی
مصرف طولانی و مزمن شیرة Aloeمی تواند سبب کمبود پتاسیم گردد که می تواند با پاره ای معالجات قلبی تداخل کند. احتمال کمبود پتاسیم در بدن در صورتی که شیرة Aloe را با ادرار آورهای (مدرهای) تیازید، شیرین بیان یا کورتیکو استروئید مصرف کنید، بیشتر است.
«صبرزرد» در جزیره قشم :
«صبر» نام فارسی آن است و صرفنظر از مصارف درمانی آن توسط افراد بومی، آن را روی قبرها می کارند و نشانه ای از محل خاکسپاری کسی است که فوت شده است .برگزیدن نام صبر برای این گیاه نیز احتمالاً ایجاد آرامش و صبر برای بازماندگان است.در جزیره قشم تراکم بسیار زیاد گیاه را در قبرستان قدیم شهر «سوزا»به صورت چند هکتار فشرده که عملاً قبرها را کاملاً در بر گرفته است، می توان مشاهده کرد.
آلوئه و را گیاهی است که برای ماندن و رشد به حداقل آب نیاز دارد و در خاک های شور و ساحلی به آسانی رشد و پرورش می یابد و نسبت به آفات و بیماری ها مقاوم است.بر اساس تجارب پژوهشی، مرکز پژوهشی های بیوتکنولوژی خلیج فارس منطقه آزاد قشم، کارخانه تولید صنعتی آن را با ظرفیت سالانه ۲۰۰ تن ژل و پودر آلوئه طراحی و تدوین و دانش فنی آن را به یک شرکت خصوصی واگذار کرده است.
پشتوانه این واحد صنعتی ، کشت و پرورش آلوئه به مساحت ۵۰ هکتار است که ۵ هکتارتوسط «منطقه آزاد قشم کاشته شده و ۱۵ هکتار آن توسط شرکت خریدار دانش فنی در دست آماده سازی برای کاشت است و لازم است ، ۳۰ هکتار دیگر نیز توسط مردم جزیره کاشته می شود. تکثیر آلوئه ورا به صورت تولید پاجوش و کاشت بذر است. در بسیاری از موارد هر بوته تا ده پاجوش تولید می کند.
این گیاه پایدار و چند ساله است و هر سه ماه یک بار می توان از هر بوته ۳ تا ۴ برگ کناری برداشت و برای استخراج محصول در کارخانه مورد استفاده قرار دارد.توسعه کاشت «آلوئه ورا»توسط مردم جزیره قشم صرفنظر از تأمین ماده اولیه کارخانه در دست احداث، زمینه ای مناسب برای ایجاد اشتغال بومی، ایجاد فضا سبز (در زمین های ساحلی و غیر قابل استفاده کشاورزی و بی نیازی آن به آب شیرین و آبیاری دایم) است. خواص متعدد دارویی شناخته شده در «آلوئه ورا» باعث شده است که آن را گیاه قرن بیستم بنامند.
بسیاری از محققان بر این اعتقاد هستند که خواص آلوئه و نقش دارویی آن در تحولات صنایع دارویی مشابه با شناخت آسپرین در قرن نوزدهم و مصرف آن توسط میلیون ها انسان برای کاهش تب، درد و تورم در سراسر جهان است. هزاران بیمار قلبی از آسپرین به عنوان ماده ممانعت کننده از بروز لخته خون استفاده می کنند.
مطالعات نشان داده است، آلوئه دارای حدود ۲۰۰ ماده مؤثر است.مواد آرایشی، بهداشتی، غذایی و نوشابه ها بزرگترین بازار بین المللی مصرف آلوئه به شمار می روند.کشورهای کره و ژاپن قدیمی ترین مصرف کننده گان آلوئه در طب سنتی خود هستند.در کره، ژل آلوئه در نوشابه ها با غلظت ۹۹ درصد مصرف می شود. این وضعیت در سنگاپور و مالزی نیز گسترش یافته است.استرالیا بالاترین مصرف آلوئه را دارد و با حضور ژاپنی ها در استرالیا بازار مصرف نوشابه های آلوئه نیز توسعه یافته است.مواد آرایشی طبیعی ۴درصد از ۱۶ میلیارد دلار بازار مواد آرایشی، بهداشتی را در اختیار دارد.تولید آنها سالانه ۱۲ تا ۱۵ درصد افزایش می یابد که سه برابر رشد توسعه سایر صنایع است.
نوشابه های حاوی ژل آلوئه در فروشگاههای عرصه کننده Helt food ارائه می شود که با طعم و رنگ های متفاوت وجود دارد.
مرور کلی خواص داروئی :
صبر زرد از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و شیرابه آن به مصرف طبی می رسد .
تقویت کننده بدن است
یبوست را برطرف می کند و روده ها را تمیز می کند
برای معالجه آسم مفید است
سوء هاضمه را برطرف می کند
در معالجه صرع مفید است
اثر ضد کمر درد
خون را تصفیه می کند
برای برطرف کردن خارش ناشی از گزیدگی حشرات شیرابه آنرا روی پوست بمالید
اگزما را درمان می کند
برای معالجه اسهال خونی مفید است
برای رفع ریزش مو ، شیرابه آنرا به سر مالیده و موها را با آن ماساژ دهید
گرفتگی کبدی را برطرف می کند
برای التیام زخم ها شیرابه آنرا روی زخم بمالید
صبر زرد بهترین کرم مرطوب کننده است برگها را بشکنید و ژله آنرا به پوست بمالید
مبتلایان به بیماری قند می توانند با مصرف این گیاه قند خون خود را کنترل کنند
برای شستن چشم و زخم ها شیرابه صبر زرد را با آب مخلوط کرده و استفاده کنید
اسامى گوناگون صبر زرد
در مـازنـدران بـه گـیـاه صـبـر انجیر بغدادى مى گویند .درگویش اصفهانى به صبر، چدروا مى گویند .صباده ، صبره ، آلوئه ، آلوئس و ازوا از اسامى دیگر صبر زرد است .
صـبـر زرد در زبان عربى : الوه ، الصبر و صباره
در زبان لاتین : Aloe vera
در زبـان انـگـلیـسـى بـه aloe
در زبـان آلمـانـى بـه aloe
در زبـان فرانسه به officinale aloes شهرت دارد .
گونه هاى مختلف گیاه صبر زرد
گیاه صبر زرد 5 گونه اصلى دارد که عبارتند از:
1 - صبر زرد، صبر، صبرهندى ، داربو - عود Aloe vera
2 - شاخ بزى Aloe verrucosa
3 - خرخ Aloe vaccillans
4 - صبر فارسى ، صبر سیاه Aloe caballin
5 - صبر سقوطرى Aloe socotrin
بسیاری از افراد این گیاه را برای درمان سوختگیها و بریدگیهای جزئی در آشپزخانه خود نگه می دارند. این گیاه برای درمان کهیر و پیچک سمی نیز می تواند مؤثر واقع شود.
به منظور استفاده از ژل Aloe، برگ آنرا به صورت طولی برش دهید و ژل داخل آنرا خارج سازید. سپس آنرا به صورت آزاد روی قسمت آسیب دیده بمالید.
" شگفتی های عسل"
" شگفتی های عسل"
عسل که واژه ای با ریشه عربی است به ماده شیرین تخمیر شده ای گفته می شود که زنبورعسل آن را تولید می کند . قرآن کریم از تاثیر شفادهندگی عسل سخن می گوید و همچنین از حضرت رسول خدا(ص) روایت شده که می فرمایند: "مردم به چیزی همانند عسل شفا نیافته اند که آن شفای همه دردهاست."
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیز می فرماید: "عسل شفای همه بیماریهاست و هیچ بیماری نیست ، مگر اینکه بلغم آن را کاهش می دهد و به قلب جلا می بخشد."
بوعلی سینا بزرگترین پزشک مسلمان در قرن چهارم در کتاب" قانون "در طب می نویسد:
عسل اندرون را تقویت ، نیرو را زیاد و اشتها را بازمی کند.
همچنین در جای دیگری کاربرد آن را به صورت نان عسلی وآرد گندم بر روی زخم توصیه می کند و می گوید عسل در به هم آوردن زخمهای چرکین کمک می کند.
مصرف عسل شاید قدمتی به درازای حیات انسان داشته باشد.
قدیمی ترین اسناد پزشکی با قدمت حدود 3500 سال قبل از میلاد که در مصر کشف شده نشان می دهند که عسل برای درمان زخمهای گوارشی، کلیه، چشم و دیگر اندامها استفاده می شده است.
نحوه تولید عسل
زنبورابتدا شهد گلها یا گیاهان را مکیده ودر چینه دان خود با بزاق مخلوط می کند و با چندین بارفرو بردن و بیرون آوردن آن را در کندو به زنبورهای جوان تحویل می دهد. زنبورهای جوان نیزکه غدد آنزیم ساز آنها به حداکثر رشد رسیده، شهد را دهان به دهان می چرخانند و پس از مخلوط کردن با بزاق دهان و فرو بردن و بیرون آوردن از چینه دان عسل ساز خود و گرفتن قسمتی از آب ، آن را تبدیل به عسل می کنند. این عسل در حجره های موم مانند برگردانده می شود . سپس زنبورها با بال زدنهای مکرر آب آن را تبخیر کرده و در نتیجه عسل پخته شده روی آن را با یک ورقه موم سفید می پوشانند. مقدارمختصری از عسل را خود زنبورها مصرف می کنند و بقیه حاصل زحماتشان را ما انسانها استفاده می کنیم. جالب اینکه دانشمندان معتقدند زنبور به هنگام ساختن عسل آنچنان ماهرانه عمل می کند که خواص درمانی و دارویی گیاهان کاملاً به عسل منتقل شده و محفوظ می ماند.رنگ عسل بر حسب آنکه زنبور بر چه گل و ثمره ای نشسته و از آن بهره گیری کرده تفاوت می کند.
ترکیبات عسل
1- عسل مهمترین منبع مواد قندی طبیعی است و تا کنون 15 نوع قند در آن کشف گردیده که از مهمترین آنها می توان به فروکتوز( قند میوه) به نسبت 40% و گلوکز ( قند انگور) به نسبت 30% و ( قند نیشکر) به نسبت 40% اشاره کرد.2- عسل به لحاظ داشتن برخی از مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا در میان خوراکی ها بالاترین مرتبه را دارد ، مهمترین مواد تخمیری موجود در عسل عبارتند از: آمیلاز، که مواد نشاسته ای را مبدل به قند و اینورتاز، که قند معمولی را به قند انگور و قند میوه مبدل می سازد و نیز کاتلاز، پروکسیداز، ولیپاز.
3- عسل دارای ویتامین های بسیار است که از جمله مهمترین آنها ویتامینB6 , B5 , B2 , B1 ، ویتامینA , E , K , C است. هر چند مقدار این ویتامین ها در عسل زیاد نیست ولی کافی و مفید است. البته مقدار این ویتامینها بستگی به نوع شیره ای دارد که زنبور از گلها می گیرد.
4- عسل دارای انواع پروتئین، اسیدهای آمینه، اسیدهای آلی مثل اسید فورمیک، مشتقات کلروفیل مقداری آنزیم و محرک های حیاتی و رایحه های معطر است.
5- املاح معدنی در عسل فراوانند از جمله: کلسیم ، سدیم، پتاسیم، منگنز، آهن ، کلر ، فسفر، گوگرد و ید.
بسیاری از محققین تاکید دارند که عسل دارای عوامل قوی ضد میکروب است.
موارد استفاده عسل در پزشکی
از عسل در موارد گوناگون به صورت خوراکی و یا به صورت موضعی در درمان بیماریها در طب اطفال، بیماریهای گوارشی، بیماریهای تنفسی، بیماریهای چشمی، بیماریهای زنان و زایمان، بیماریهای گوش و حلق و بینی، بیماریهای قلبی، بیماریهای کلیه و دستگاه عصبی استفاده شده است. شیوع انواع میکروبهای مقاوم به آنتی بیوتیک اخیرا منجر به ارزیابی مجدد روشهای درمانی باستانی از جمله عسل شده است . تحقیقاتی که امروزه بر روی عسل انجام شده ، بر یافته های گذشتگان صحه گذاشته است.عسل محتوی آنزیم هایی است که ممکن است در فرآیند ترمیم با تحریک ایجاد بافت کمک نماید.
عسل مایع ورمی(یا چرک) را جذب می کند واز این طریق زخم را تمیز می نماید. همچنین عسل درد و تحریک را کاهش می دهد و بوی نامطبوع را از بین می برد.
بیان امام صادق علیه‌السلام در بارة شگفتی‌های آفرینش
شگفتی‌های آفرینش
یک جهان در یک جسم
خداوند متعال بدن انسان را از دوازده قطعه ترکیب کرده و آفریده است ، تمام بدن انسان داراى 246 قطعه استخوان ، و 360 رگ مى باشد.
رگ ها جسم انسان را سیراب و تازه نگه مى دارند، استخوان ها جسم را پایدار و ثابت مى دارند، گوشت ها نگه دارنده استخوان ها هستند، و عصب ها پى نگه دارنده گوشت ها مى باشند.
امام جعفر صادق علیه السلام در جواب او اظهار داشت :
خداوند متعال بدن انسان را از دوازده قطعه ترکیب کرده و آفریده است ، تمام بدن انسان داراى 246 قطعه استخوان ، و 360 رگ مى باشد.
سپس امام علیه السلام افزود:
خداوند دست هاى انسان را با 82 قطعه استخوان آفریده است ، که در هر دست 41 قطعه استخوان وجود دارد و در کف دست 35 قطعه ، در مچ دو قطعه ، در بازو یک قطعه ؛ و شانه نیز داراى سه قطعه استخوان مى باشد.
و همچنین هر یک از دو پا داراى 43 قطعه استخوان است ، که 35 قطعه آن در قدم و دو قطعه در مچ و ساق پا؛ و یک قطعه در ران .
و نشیمن گاه نیز داراى دو قطعه استخوان مى باشد.
و در کمر انسان 18 قطعه استخوان مهره وجود دارد.
و در هر یک از دو طرف پهلو، 9 دنده استخوان است ، که دو طرف 18 عدد مى باشد.
و در گردن هشت قطعه استخوان مختلف هست .
و در سر تعداد 36 قطعه استخوان وجود دارد.
و در دهان 28 عدد تا 32 قطعه استخوان غیر از فکّ پائین و بالا، موجود است .
و معمولا انسان ها تا سنین بیست سالگى ، 28 عدد دندان دارند؛ ولى از سنین 20 سالگى به بعد تعداد چهار دندان دیگر که به نام دندان هاى عقل معروف است ، روئیده مى شود.
تلخى گوش و شورى آب چشم
ابن ابى لیلى - که یکى از دوستان امام جعفر صادق علیه السلام است - حکایت نماید:
روزى به همراه نعمان کوفى به محضر مبارک آن حضرت وارد شدیم ، حضرت به من فرمود: این شخص کیست ؟
عرض کردم : مردى از اهالى کوفه به نام نعمان مى باشد، که صاحب راءى و داراى نفوذ کلام است .
حضرت فرمود: آیا همان کسى است که با راءى و نظریّه خود، چیزها را با یکدیگر قیاس مى کند؟
عرض کردم : بلى .
پس حضرت به او خطاب نمود و فرمود: اى نعمان ! آیا مى توانى سرت را با سایر اعضاء بدن خود قیاس نمائى ؟
نعمان پاسخ داد: خیر.
حضرت فرمود: کار خوبى نمى کنى ، و سپس افزود: آیا مى شناسى کلمه اى را که اوّلش کفر و آخرش ایمان باشد؟
جواب گفت : خیر.
امام علیه السلام پرسید: آیا نسبت به شورى آب چشم و تلخى مایع چسبناک گوش و رطوبت حلقوم و بى مزّه بودن آب دهان شناختى دارى ؟
اظهار داشت : خیر.
ابن ابى لیلى مى گوید: من به حضور آن حضرت عرضه داشتم : فدایت شوم ، شما خود، پاسخ آن ها را براى ما بیان فرما تا بهره مند گردیم .
بنابراین حضرت صادق علیه السلام در جواب فرمود: همانا خداوند متعال چشم انسان را از پیه و چربى آفریده است ؛ و چنانچه آن مایع شور مزّه ، در آن نمى بود پیه ها زود فاسد مى شد.
و همچنین خاصیّت دیگر آن ، این است که اگر چیزى در چشم برود به وسیله شورى آب آن نابود مى شود و آسیبى به چشم نمى رسد؛ و خداوند در گوش ، تلخى قرار داد تا آن که مانع از ورود حشرات و خزندگان به مغز سر انسان باشد.
و بى مزّه بودن آب دهان ، موجب فهمیدن مزّه اشیاء خواهد بود؛ و نیز به وسیله رطوبت حلق به آسانى اخلاط سر و سینه خارج مى گردد.
و امّا آن کلمه اى که اوّلش کفر و آخرش ایمان مى باشد: جمله « لا إ له إ لاّ اللّه » است ، که اوّل آن « لا اله » یعنى ؛ هیچ خدائى و خالقى وجود ندارد و آخرش « الاّ اللّه » است ، یعنى ؛ مگر خداى یکتا و بى همتا.
اگر چیزى در چشم برود به وسیله شورى آب آن نابود مى شود و آسیبى به چشم نمى رسد؛ و خداوند در گوش ، تلخى قرار داد تا آن که مانع از ورود حشرات و خزندگان به مغز سر انسان باشد.و بى مزّه بودن آب دهان ، موجب فهمیدن مزّه اشیاء خواهد بود؛ و نیز به وسیله رطوبت حلق به آسانى اخلاط سر و سینه خارج مى گردد.
دوقلوها
مرحوم کلینى در کتاب شریف کافى آورده است :
یکى از اصحاب امام جعفر صادق علیه السلام داراى دو نوزاد دوقلو گردید، همین که به حضور مبارک آن حضرت شرفیاب شد، پس از تبریک و تهنیت به او فرمود: آیا مى دانى کدام یک از دوقلوها بزرگترند؟
پدر نوزاد در جواب اظهار داشت : آن که اوّل از شکم مادر خارج و به دنیا آمده است .
حضرت فرمود: خیر، آن که آخر به دنیا آمده بزرگ تر است ، زیرا مادر در ابتداء به وسیله او؛ و سپس به وسیله آن که اوّل خارج شده ، آبستن گردیده است .
و چون نطفه اوّلى در ابتداء وارد رحم شده و منعقد گردیده است ، به همین جهت توان خروج از رحم مادر را ندارد، تا آن که نوزاد بعد از خودش خارج گردد؛ و پس از آن که راه براى اوّلى باز شد آن وقت مى تواند از رحم مادر خارج و وارد دنیا گردد.
بنابر این ، آن که نطفه اش اوّل منعقد شده است ، دوّمین نوزاد محسوب مى شود، که به همین جهت بزرگ تر هم خواهد بود.
چگونگى وزش باد
محمّد بن فُضیل عزرمى حکایت کند:روزى کنار کعبه الهى در حِجر اسماعیل زیر ناودان طلا، در محضر پُر فیض امام جعفر صادق علیه السلام نشسته بودم .
ناگاه متوّجه شدیم که دو نفر با یکدیگر در رابطه این که باد از کجا و چگونه مى وزد نزاع مى کنند، و یکى به دیگرى مى گوید: به خدا قسم ! تو نمى دانى باد از کجا مى وزد.
و چون سر و صداى آن ها بالا گرفت ، امام جعفر صادق علیه السلام به آن که بیشتر ادّعا مى کرد، خطاب نمود و فرمود: آیا تو خودت مى دانى که باد از کجا و چگونه مى وزد؟
اظهار داشت : خیر، من نمى دانم ؛ ولیکن از مردم چیزهایى را در این رابطه شنیده ام .
باد، زیر رکن شامى ، در کنار کعبه الهى زندانى است ، وقتى خداوند تبارک و تعالى اراده وزش آن را نماید، مقدارى از آن را آزاد مى سازد. دلیل و علامت آن این است که همیشه در تابستان و زمستان این رکن شامى متحرّک مى باشد.
محمّد عزرمى در ادامه داستان گوید: من به امام صادق علیه السلام عرض کردم : یاابن رسول اللّه ! شما خود بیان فرمائید که باد از کجا و چگونه مى وزد؟
حضرت فرمود: باد، زیر رکن شامى ، در کنار کعبه الهى زندانى است ، وقتى خداوند تبارک و تعالى اراده وزش آن را نماید، مقدارى از آن را آزاد مى سازد.
پس چنانچه آن باد از جنوب کعبه خارج شود، باد از سمت جنوب مى وزد.
ولى اگر از شمال آن خارج گردد، آن را باد شمال گویند.
و اگر از مشرق باشد، آن را باد صبا خوانند.
و امّا چنانچه از مغرب باشد، باد دبورش گویند.
و سپس امام علیه السلام در ادامه فرمایش خود افزود: دلیل و علامت آن این است که همیشه در تابستان و زمستان این رکن شامى متحرّک مى باشد.
بخش عترت و سیره تبیان
فناوری هسته ای ابزارمهم در پژوهش های کشاورزی
فناوری هسته ای ابزارمهم در پژوهش های کشاورزی
دانایی محوری یکی از ارکان اساسی توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی و تلاش برای خودکفایی است و دانش هسته ای هم فرایند تحقق این اهداف را سرعت می بخشد.
دانش هسته ای در فعالیت ها و طرح های توسعه کشاورزی کاربردهای متنوعی دارد که به انها اشاره می شود و پس از ان تاریخچه تحولات دانش هسته ای کشورمان ارائه خواهد شد.
تولید ابزارهای مقاوم به شوری و سرما
با پرتودهی بذرها می توان آنها را در برابر آب و خاک شور و مناطق سرد مقاوم کرد و از این طریق در مناطق کویری هم می توان گیاهان مقاومت را کاشت و بارور کرد.
این اقدام زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور افزایش سطح زیر کشت در زمین های شور و مناطق خشک در مناطقی از استان های خوزستان، گلستان و یزد در حال انجام است.
در این روش با استفاده از پرتودهی گاما صفات مقاومت به شوری یا سرما ایجاد می شود، این تحقیقات هم اکنون روی گندم، دانه روغنی کلزا و برنج در حال انجام است.
طرح تحقیقاتی مقاوم سازی درخت اکالیپتوس به شوری و خشکی با استفاده از انرژی هسته ای به شکل پرتودهی گاما در دست اجراست.در صورت مقاوم سازی این درخت به شوری و خشکی، با استفاده از ان از حرکت شن های روان و فرسایش خاک جلوگیری می شود و شاهد سرسبزی منطقه و تامین علوفه دام به علت تثبیت خاک خواهیم بود.
تولید میوه های بدون هسته
مراکز تحقیقاتی جهادکشاورزی بیشترین همکاری را با سازمان انرژی اتمی دارد و یکی از طرح های مشترک تولید پرتقال، نارنگی و پرتقال کم هسته در باغات تنکابن است.
خیام نکویی رئیس موسسه تحقیقاتی بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید: با استفاده از روش پرتوتابی گاما به بذر مرکبات یا میوه های هسته دار می توان با اصلاح ژنتیک میوه های با هسته کوچک یا بی هسته تولید کرد که علاوه بر خوش خوراک بودن می تواند در جذب بازارهای بین المللی و ارتقای کیفیت محصول مرکبات و میوه های هسته دار موثر باشد.
افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی
رئیس موسسه تحقیقاتی بیوتکنولوژی جهادکشاورزی افزایش ماندگاری میوه به ویژه مرکبات را در سردخانه ها از دیگر کاربردهای انرژی هسته ای و کشاورزی می داند و می افزاید: با استفاده از پرتودهی گاما و افزایش عمر ماندگاری محصولات باغی به ویژه مرکبات می توان ضایعات میوه را کاهش داد و زمان بیشتری برای بازاریابی و صادرات این محصولات به بازارهای بین المللی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان فراهم کرد.
خیام نکویی حفظ طعم و تازگی میوه ها به ویژه مرکبات را از دیگر مزایای کاربرد انرژی هسته ای در کشاورزی دانست.
به تاخیر انداختن جوانه زدن سیب زمینی و پیاز در انبارها و حفظ کیفیت این محصولات از طرح های تحقیقاتی است که کارشناسان بخش کشاورزی و سازمان انرژی اتمی در دست مطالعه و اجرا دارند.
کاربرد انرژی هسته ای در مبارزه با آفات محصولات کشاورزی
امروزه در جهان به بهداشت محصولات غذایی اهمیت زیادی می دهند .
برای افزایش سلامت محصولات کشاورزی و کاهش مصرف سم و کود شیمیایی می توان از فناوری پرتودهی هسته ای برای آفت زدایی از محصولات بدون استفاده از انواع سموم و کودهای شیمیایی بهره برد.
صالحی جوزانی عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اینکه استفاده از پرتودهی گاما در آفت زدایی از محصولات هیچ آسیبی به محصول نمی رساند، می گوید: استفاده از مواد شیمیایی و سموم در مبارزه با انواع آفات و قارچ ها علاوه بر کاهش سلامت محصول سبب آلودگی محیط زیست منابع آب و خاک می شود.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح می کند: در کشور 20 میلیون تن انواع سم برای مبارزه با آفات مصرف می شود که با جایگزینی فناوری هسته ای این میزان کاهش چشمگیری خواهد داشت.
وی می گوید : کارشناسان و متخصصان کشورمان با استفاده از انرژی هسته ای و پرتوتابی گاما ، آفات را عقیم می کنند و با رهاسازی آفات و حشره های عقیم این فعالیت اقتصادی را سالم به نسل های بعدی انتقال می دهند و به این ترتیب جمعیت آفات کاهش می یابد.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی می افزاید: این روش هم اکنون برای کنترل آفت کرم گلوگاه انار و بیماری میکروبی خرما که سبب ترشیدگی و شکرک این محصول می شود با همکاری کارشناسان سازمان انرژی اتمی در حال اجراست.
صالحی جوزانی اضافه می کند با پرتودهی به محصول خرما و کنترل عوامل میکروبی می توان از کاهش کیفیت سالانه 700 هزار تن خرمای کشور جلوگیری کرد.
تولید گونه های پرمحصول و حفظ ذخایر ژنتیکی کشور
تولید گونه هایی از محصولات غذایی با حاصلخیزی بیشتر به منظور افزایش عملکرد محصول در واحد سطح و استفاده بهینه از منابع آب و خاک یکی از مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای است.
خیام نکویی رییس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی با تاکید بر بکارگیری انرژی هسته ای در این زمینه می گوید : به جای اینکه سطح زیر کشت را افزایش دهیم می توانیم با استفاده از پرتودهی گاما ارقام بومی کم محصول را به ارقام مقاوم پرمحصول تبدیل کنیم.
وی از کاربرد انرژی هسته ای در افزایش محصول بذر گندم طبسی خبر داده و می افزاید: با استفاده از این روش میزان برداشت محصول از گندم از یک و نیم تن در هر هکتار به 7 تن در هر هکتار افزایش یافته است.
رئیس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید : از انرژی هسته ای برای جلوگیری از افتادگی ساقه ذرت و گندم در اردبیل نیز استفاده شده است.
خیام نکویی اضافه می کند : با استفاده از فناوری هسته ای ساقه ذرت و گندم در منطقه اردبیل کوتاهتر و ضخیم تر شد و به این ترتیب ضایعات محصول کاهش و تولید محصول در هر هکتار افزایش یافت.
این کارشناس کشاورزی تاکید می کند با استفاده از انرژی هسته ای می توان با اصلاح و بهبود ارقام بومی این گونه ها را که به عنوان میراث طبیعی کشور است حفظ و از اختلاط آنها با ارقام غیربومی و نابودی گونه های بومی جلوگیری کرد.
افزایش سرعت تحقیقات
برخی تحقیقات کشاورزی برای رسیدن به نتیجه مطلوب زمان زیادی طلب می کند درحالی که با استفاده از فناوری هسته ای این زمان به نصف کاهش می یابد.
برای بررسی یک بذر تا رسیدن به نتیجه مطلوب در تحقیقات معمولی اگر ده سال زمان نیاز باشد در تحقیقات هسته ای به 5 سال کاهش می یابد.
خیام نکویی رئیس موسسه بیوتکنولوژی جهادکشاورزی می گوید: در روش معمولی برای تولید بذر اصلاح شده مثلا گندم که مقاوم به خشکی یا شوری باشد به حداقل 14 سال زمان نیاز است درحالی که با استفاده از فناوری هسته ای با پرتودهی گاما می توان در مدت 5 تا 6 سال بذر اصلاح شده گندم را تولید کرد.
ضرورت دستیابی به دانش و فناوری هسته ای
دستیابی به دانش و فناوری هسته ای در ایران با توجه به افزایش جمعیت و نیازهای غذایی کشور و کاهش سرانه منابع آبی و فرسایش خاک امروزه یک ضرورت است.
با بکارگیری فناوری های نوین و در راس آنها فناوری هسته ای می توان با استفاده بهینه از منابع موجود،مسیر تامین امنیت غذایی را برای جامعه امروز و نسل آینده هموار کرد و کشور را در زمینه تولید محصولات کشاورزی به ویژه محصولات استراتژیک به خودکفایی رساند.
امروزه دستیابی به دانش هسته ای یک انتخاب لوکس و تشریفاتی یا محتاج دستور و اوامر بیگانگان نیست بلکه یک ضرورت است و باید مسیر تحولات و پیشرفت دانشمندان جوان وطن را پاس بداریم و ان را هموار و از انها حمایت کنیم.
در ادامه به تاریخچه تحولات دانش هسته ای کشورمان اشاره می شود.
تاریخچه انرژی اتمی ایران
سال 1315 مجلس شورای وقت، ایجاد مرکز اتمی دانشگاه تهران را تصویب کرد و در آذر1344 رئاکتور پنج مگاواتی آموزشی و تحقیقاتی ایران آماده فعالیت شد.
در سال 1345 در مرکز تحقیقات هسته ای امیرآباد تهران این تجهیزات بکار گرفته شد.
فعالیت این واحد تاکنون ادامه دارد و این رئاکتور بطور منظم از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی بررسی می شود.
سال 1352 سازمان انرژی اتمی تشکیل و در همان سال قراردادهای 10 ساله قابل تمدید برای تهیه سوخت هسته ای با کشورهای آلمان، فرانسه و آمریکا امضا شد.
قرار بود نیروگاه اتمی در بوشهر توسط وزارت تحقیقات و صنعت آلمان غربی سابق به عنوان نخستین نیروگاه اتمی ایران در سال 1358 راه اندازی و بلافاصله پس از پایان کار احداث نیروگاه بعدی آغاز شود.
بر اساس این قرارداد قرار شد آمریکا پس از مذاکراتی که 22 مرداد 56 صورت گرفت نیروگاههایی در ایران احداث کند و هشت رئاکتور اتمی به رژیم شاه بفروشد.
پانزده مهر 1356 نیز فرانسه اعلام کرد که دو نیروگاه اتمی در ایران تاسیس می کند و رئاکتورهایی به ایران می فروشد.
اما با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و در پی مخالفت دولت های غربی با انقلاب این روند متوقف شد و بخشی از امکانات نیز بمباران شد.
پس از پایان جنگ تحمیلی برای تکمیل و تجهیز نیروگاه هسته ای بوشهر مذاکراتی انجام شد اما پیمانکاران به علت فشار دولت های غربی کناره گیری کردند و در نهایت روس ها همکاری هسته ای با ایران را پذیرفتند.
سال های 64 تا 76 برای انتقال این دانش به کشور تلاش های زیادی انجام شد.
سال های 76 تا 80 با انتقال این دانش به کشور و ساخت وسایل و تجهیزات مورد نیاز در داخل ، ایران موفق به انجام آزمایشهای مربوط در محیط آزمایشگاهی شد.
از سال 80 این دانش به سایت هسته ای نطنز که از چند سال پیش احداث آن آغاز شده بود منتقل شد.
در همین زمان ایران به دانش غنی سازی اورانیوم از طریق لیزر در محیط آزمایشگاهی دست یافت و عملیات احداث رئاکتور آب سنگین اراک نیز آغاز شد و بالاخره ایران توانست فرایند غنی سازی و چرخه سوخت اتمی را اجرایی کند.
در سال 1382 براساس توافقنامه سعدآباد ، تهران متعهد شد که غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق دراورد و برغم اینکه بیش از 100 ماشین سانتریفیوژ در نطنز داشت صرفا 10 ماشین سانتریفیوژ به هم متصل و روی آنها تست انجام و اورانیوم تا یک و دو دهم درصد غنی شده بود.
براساس توافقنامه سعدآباد قرار شد ایران در اسفند 84 فرایند تحقیق و توسعه هسته ای را نطنز آغاز خواهد کرد.
متخصصان جمهوری اسلامی ایران پس از آغاز فعالیت مجدد هسته ای موفق شدند همه مراحل غنی سازی دستگاه های سانتریفیوژ را بومی کنند .
این سانتریفیوژها حدودا یک متر و هشتاد سانتی متر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکیل شده که 94 قطعه آن بسیار حساس و دارای تکنولوژی بالایی است.
منبع:www.nasiran.info
برخی از اصول طب اسلامی
برخی از اصول طب اسلامی
1ـ مزاج شناسی و اهمیت آن در تشخیص و درمان بیماری ها:
علم طبایع یکی از مهم ترین مباحث پزشکی قدیم را تشکیل می داده و طی قرون و اعصار هیچ گاه ارزش و اعتبار خود را از دست نداده و اکنون نیز که روش و اصول طب قدیم در ایران تقریباً متروک گردیده، در بعضی از کشورهای آسیایی مخصوصاً در پاکستان و هندوستان و بعضی جاهای دیگر دانشکده هایی مخصوص تدریس طب سنتی دائر و بیمارستانها و درمانگاه هایی وجود دارد که با استفاده از این تجربیات و روشها بیماران را درمان می کنند. با این حال هنوز طبایع مخصوصاً گرمی و سردی در اذهان عمومی رواج داشته و طبقات مختلف مردم به آن ایمان و اعتقاد دارند. برای تفهیم مزاج شناسی( مزاج های گرم، سرد، تر، خشک) باید بدانیم که ابتدا دانشمندان اروپایی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم پی بردند که هرگونه تغییر و تحول که از زمان پیدایش جنین تا تولد و بعد در سنین کودکی و بلوغ و جوانی و کهولت و پیری و مرگ در انسان پیدا می شود، مستقیماً به علّت مداخله سلسلة اعصاب از یک طرف و غدد مترشحة داخلی از طرف دیگر می باشد، و چون این دو با هم ارتباط دارند و از لحاظ علمی لازم و ملزوم یکدیگرند می توان گفت یک دستگاه محسوب می شوند، لذا امروزه آنها را مجموعاً سیستم نورواندوکرین می نامند.1
در جهانی که زندگی می کنیم، انسان هایی می بینیم با چهره ها، رنگها و اندام های متفاوت، برخی از افراد سفیدرو و برخی سیاه چهره،گروهی زرد پوست و دسته ای گلگون و جمعیتی گندمی و طایفه ای سبزگون، باریک اندام و یا گندمگون و درشت اندام.
نقاش طبیعت، بعضی را با رنگ آبی درآمیخته است و بعضی دیگر را با رنگ قهوه ای، مشکی و میشی نقاشی کرده است. گروهی از انسان ها پرکار و پرتلاش و مقام و گروهی دیگر کم کار و ظریف و خسته از کار مداومند. جمعی به شعر و موسیقی و طبیعت و زیبایی علاقمندند و جمعی دیگر به علوم عقلی و محاسبات فنی و امور ریاضی روی می آوردند، دسته ای بلند پرواز و خیال پرداز و گروهی واقع گرا و محتاط، در عده ای عصبانیت آنی و در عده ای دیگر مدارا و سازگاری مشاهده می شود. هرگاه این جمعیت بزرگ بر سر سفرة طبیعت بنشیند، گروهی خیار و گوجه و کلم می خورند و لذت می برند، گروهی دیگر از این غذا روبرمی گردانند و خربزه و کرفس و خرما و کندر به آنها انرژی می دهد.
گروهی نوشیدن آب و مایعات ،ماست ،دوغ ، ترشی ، توت فرنگی، لیمو، کیوی ، گوجه سبز، زرشک و از این قبیل نوشیدنی و میوه ی دلخواه آنان است. دسته ای حتی در تابستان نیز با نوشیدنی آب میانة خوبی ندارند و خوردن میوه های گس مزه در ردیف علائق آنان نیست و انگور، سیب ، زردآلو، شربت شیرین با مزاجشان سازگار است. از این مهم تر برخی از افراد با خوردن غذایی دچار بیماری می شوند و برخی دیگر با غذایی دیگر، مانند اینکه یک گروه از خوردن ترشی دچار سردرد می شوند و با شیرینی بهبود می یابند و برخی دیگر با خوردن شیرینی زیاد سردرد پیدا می کنند و با ترشی بهبود می یابند.
آیا می توان برای این دسته بندی های اجتماعی، رنگها، قد و قواره ها، خواست ها، پندارها، گرایشات اخلاقی، عصبانیت ها و خوش خلقی ها، عقل گرایی، رفتار شورانگیز، قاعده ای جستجو کرد؟ و یا قالب قانونی فرض کرد و معیاری برای دسته بندی آنها طراحی کرد، و برنامه ای برای تعادل زیستی آنان ارائه نمود. اینها و دسته بزرگی از سؤالات متفاوت از جمله مسائلی هستند که باید پاسخ آنرا از مزاج شناسی گرفت.
مزاج شناسی، ظرف هستی را برای انسان تعریف می کند و تناسب طبع انسان با ظرف را می سنجد و براساس آن برای هر مقطع از زندگی حرکت متناسب آن را توصیه می کند، و برای طفولیت و جوانی، میانسالی، کهنسالی و پیری برنامه ریزی ویژه ای ارائه می کند، و ساختار طبیعت انسان را با تمام رفتارهای مادی و معنوی، گفتاری و شنیداری، پنداری و دیداری، جنسی و غیر آن سازگار و همسان می سازد. دراین قالب هیچ گاه انسان مخالف با قانونمندی های طبیعت حرکت نمی کند و رودرروی آن قرار نمی گیرد و از هیچ لحظه طبیعت بی بهره نمی شود و یا زیان نمی بیند.
مزاج شناسی، ساخت جایگاه واقعی و حقیقی انسان در ساختار جهان خلقت است و موافق سازی حرکت آن با حرکت خلقت و هرگاه حرکت انسان با جهان سازگار، همسان و موافق باشد، تعادل پدید می آید و هرگاه تعادل پدید آمد صحت بدست آمده است و حفظ تعادل مزاج، حفظ الصحه و بهداشت نامیده می شود. هرگاه مسیر زندگی او، خورد و خوراک او با محیط زیست و پوشاک، تفکر، کردار و کنش وی مخالف طبیعت بود از اعتدال خارج گردیده است و درآن صورت بیمار است ، ایجاد اعتدال فقط در سلامت تن نیست که اعتدال در تن و روان را نیز شامل می شود.
علائم ظاهری شناخت مزاج
علائم ظاهری شناخت مزاج
| بلغمی | سوداوی | صفراوی | دموی | معتدل | چندخلط | یک خلط |
فراوانی موی سر | کم پشت | کم پشت | پر مو | پرمو | متوسط | ریزش مو بطور پراکنده | ریزش جلوی سر/ صفرا ریزش/ وسط سر/ دم |
ناخن | صورتی روشن | تیره رنگ | زرد و قرمز | سفید و قرمز | سفید و قرمز شفاف | خراش و خشکی | قرمز/ دم تیرگی و سیاهی/ سودا سفیدی/ بلغم |
گرمی و سردی بدن | سردی سراسر بدن | سردی بدن | گرمی درسروسردی در پا | گرمی سراسر بدن | گرمی و آرامی تن | اندامی گرم و اندامی سرد | گرمی غالب یا سردی غالب یخ دهنده |
درشتی و باریکی تن | باریک و درشت | باریک | باریک | درشت | متوسط | اندام درشت،مرطوب است واندام باریک خشک است | اندام تابع رطوبت و حرارت است |
برای کسب آگاهی بیشتر به جدول ضمائم رجوع شود ، که ادامه ی این مبحث در آنجا بطور مفصل بیان شده است.
بهداشت روانی چیست ؟
یکی از توجهات اولیه هر مکتبی جدا شدن از وابستگی های ناپایدار است ، وظیفه یک طبیب خوب تنها دادن دارو نیست ، بلکه او می تواند با سوالات و تذکرات ، بیمار را متوجّه نقص روانی و اخلاقی بنماید . یکی دیگر از مشکلات بزرگ طب و اطبا بیماران عصبی هستند که در شکل نورُز به پزشک مراجعه کنند . این بیماران به علت عدم شناخت هدف زندگی و نیافتن شخصیت خود در رابطه با شغل ، حقوق ، زن و فرزند و مقام با کمی تغییر و تبدیل به یاس ( دپرسیون ) با اضطراب مبتلا می شوند . در این مورد وظیفه ما اطباء و دست اندر کاران است که از دو طریق به این بیماران خدمت کنیم و به آنها بفهمانیم : آنچه شما به عنوان هدف قرار داده اید آیا واقعاَ هدف اصلی زندگی انسانها همین بوده است ؟ آیا اینگونه هدف ها هیچگونه عیبی ندارند و بالاخره شما را راضی کرده اند ؟ پس اگر این چنین نیست ، هدف شما بالاتر از اینها باید باشد .
طب اسلامی و رابطه ی آن با طب سنتی
طب اسلامی و رابطه ی آن با طب سنتی
1ـ تعریف علم طب:
طب، علمی است که احوال بدن انسان را می شناسد که تن درست است یا تندرستی از او زائل شده است تا صحّت و تندرستی موجود را نگاه دارد و زائل شده را باز آرد.
2ـ اقسام علم طب:
علم نظری و علم عملی
علم نظری نگریستن در امور طبیعی می باشد که جاری و روان است بر مجرای طبیعی و یا بیرون از مجرای طبیعی است و نگریستن در اسباب و نگریستن در دلائل و علم عملی یعنی این که بدانیم چگونه تندرستی را بر تندرستان نگاه داریم و بیماری را از بیماران زایل کنیم با استعمال چیزهای سودمند و نگاه داشتن از چیزهای زیانکار.2
3ـ تاریخ طب و پیدایش آن:
گفتار دانشمندان در مورد تاریخ طب متفاوت است. بعضی مورخان کشف این علم را به قومی به نام کلدانیان نسبت داده اند و برخی به جادوگران یمن و عده ای به کاهنان مصر و یا دانشمندان یونان قدیم نسبت داده اند.
می گویند: اسقلنوس اوّل، جد بقراط، اولین کسی بود که در مورد طبابت کتاب نوشت، بعد از او مینوس حکیم ظهور کرد و تجربة صرف را غلط شمرد و آن را با قیاس و استدلال ضمیمه کرد.
به شهادت تاریخ، جماعتی از عرب، طب از کاهنان بابل آموختند. از آن جماعت مردی به نام ابن خدیم را می توان مثال زد که در پزشکی حاذق بود، بعد از او حارث ابن کلدة ثقفی و پس از او ابن رومیه ، جراح تمیمی و بعد از او نصربن حارث بن کلده به طبابت پرداختند.1
4ـ طب سنتی ایران:
سنت، در اصطلاح زبان فارسی، لغتی است که از زبان تازی گرفته شده و معانی زیر را در بردارد:
راه وروش، عادت و خوی، طریقه و قانون و ..... و مرادف آن در زبانهای لاتینی (Tradetion ) ترادیسیون است که به معنی انتقال شفاهی و آموزش شفاهی، عادات و رسوم و فرهنگ، از سلف به خلف از پدر به پسر و به صورت غیر نوشته و یا عادات ارثی از دهان به دهان است.
طب یا پزشکی طبق تعریف ابوبکر و بیع بن احمد اخوینی بخارائی، صاحب کتاب هدایة المتعلمین پیشه ای بود که تندرستی آدمیان نگاهدارد و چون رفته بود بازآرد از روی علم و عمل.2
پرفسورMomsense بر ارجح بودن طب سنتی بر طب جدید تکیه نموده و در کتاب خود به نام انسان و همزیست خود اثبات کرده است که طب سنتی بر مبنای تغذیه ی درست قادر است بسیاری از بیماری ها را سریع تر از پزشکی مدرن مداوا نماید. تحصیل پزشکی در آلمان به تولید انبوه پزشک مبدل شده است ، محتوای دروس صرفاً مجموعه ای از شیمی و فیزیک است که با یکدیگر تلفیق شده اند. این شیوه ی آموزشی، پزشکی سبب شده است که پزشک فارغ التحصیل شده، انسان را به مانند یک اتومبیل می نگرد که باید قطعة معیوب را تعویض یا ترمیم کند( دیدگاه جزء نگر) و مرتبط بودن تمام سیستم های درونی انسان را با یکدیگر ( دیدگاه کل نگر) نادیده می گیرد. 1
5ـ طب اسلامی:
مجموعه ای از دستورات طبی که در قرآن کریم آمده یا درکلام معصومین(علیهم السلام) به آن سفارش شده است.
طب اسلامی از دو واژه ترکیب شده است. طب در لغت به معنای درمان کردن تن و جان، مهربانی کردن و ملاطفت آمده است.2
در اصطلاح علمی است که دربارة امراض، پیشگیری ناخوشی ها و طرز مداوای آنها، مطالعه و دقت می کند، واژة اسلامی، آن را به اسلام منسوب می کند.3
طب اسلامی در اصطلاح، علمی است که درباره ی امراض و طرز مداوای مرض و پیشگیری ناخوشی ها مطالعه و دقت می کند. تبلور اندیشه دارای برد بهداشتی و درمانی برگرفته از قرآن، حدیث و سیره ی معصومین(علیهم السلام) به علاوه استنباط از قانونمندی حاکم بر نظام طبیعت، اندیشه ی حکما، الهام و اشراق را طب اسلامی می نامیم.4
6ـ ویژگیهای مشترک طب اسلامی و طب سنتی
1-در هر دو روش قبل از هر چیز طبع و مزاج بیمار بررسی و تعیین می شود وتمام دستورات غذایی و دارویی بر همان اساس است.
2-در هر دو روش، داروها تماماً از طبیعت، گیاهان و .... تهیه می شود و پزشک، خود داروساز هم هست.
3-هردو ساده ترین روشهای درمانی را برای بیماران خود توصیه می کنند.
4-در هردو، به اصطلاح برنامة غذایی و پاکسازی خون از سموم( حجامت) توجه شده است و اغلب بیماریها را با همین روش پیشگیری و درمان می کنند.
در طب اسلامی به بسیاری از جزئیات زندگی روزمره که به صورت عادت در آمده و اکثراً اشتباه بوده و زمینة بهم خوردن تعادل مزاج و پیدایش امراض است، توجه دقیق شده است مانند: نحوة خوابیدن و ساعات آن، نحوة غذا خوردن و آب آشامیدن، توجه به رنگها و اثرات آنها در ایجاد و یا درمان امراض و ....1
7ـ برخی از تفاوتهای طب اسلامی و سنتی:
1- در طب اسلامی، اغلب دستورات از منبع وحی و از طریق معصومین (علیهم السلام) به ما رسیده است و عمل کردن به آن پیروی از قرآن و عترت می باشد.
2- درطب اسلامی، تأکید بر حلال بودن وارد شده است و دستورات طبی با دستورات فقهی تماماً مطابق است، در حالیکه در طب سنتی هر چه اثر درمانی داشته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. اگر کسی هم از اطبای سنتی در نسخه های خود از چیزهای حرام و مکروه تجویز نمی کند، به خاطر مسلمان بودن اوست. 1
3- در طب اسلامی علاوه بر حلال بودن غذاها و داروها، طیب بودن آنها مطرح است. به عنوان مثال خوردن قلوه با وجود برخی از خواص، هیچ گاه توصیه نمی شود. همانطور که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در طول عمر مبارک خود، هرگز قلوه و گوشت هایی را که نزدیک به مجاری ادرار است، نخوردند، بی آنکه آن را حرام بدانند.2
امام رضا (علیه السلام): کان النبی لایاکل الکتین من غیران یحرمها لقربهما من البول.
4- در طب اسلامی، جهت گیری مسائل بهداشتی براساس پیشگیری است نه درمان، در حالی که در طب سنتی جهت گیری درمانی اولویت دارد.
5- در طب اسلامی، توجه به جسم و روح انسان هردو با هم مطرح است ولی در طب سنتی توجه اصلی به جسم بیمار است.
6- در طب اسلامی، علاوه بر استفاده از داروهای برای درمان بیماری ها از دو روش دیگر که رفتار درمانی و دعا درمانی است برای معالجه ی بیماران کمک گرفته می شود.3
7- در طب اسلامی به ریشه و علت اصلی امراض توجه شده است در حالی که در دیگری چنین توجهی دیده نمی شود.1
8- در هر دو طب حجامت وجود دارد ولی درطب اسلامی، پزشک مجاز به تعیین مزد کار نیست ولی در طب سنتی، چنین مسأله ای وجود ندارد.2
1) بهروز ایمانی،گنجینة بهارستان، مرکز پژوهش کتابخانة مجلس شورای اسلامی، چاپخانه ی سرشیوه،انتشارات تهران ـ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، تابستان 1386، ص 79
) محمد علی خلیلی، طب الصادق،ترجمه و شرح از امیرصادق تهرانی،چاپ اول، چاپخانه ی حیدری، ص 33 تا 361
2) مجموعة مقالات طب سنتی ایران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی وابسته به فرهنگ و آموزش عالی، چاپ خواندنی ها، ص 35
) حسین خیر اندیش، حجامت از دیدگاه اسلام، انتشارات کمال الملک، تهران 1379، ص 13 1
) احمد سیاح، فرهنگ لغت سیاح، ج 2،انتشارات کتابفروش اسلامی، ص 9392
3) محمد معین، فرهنگ فارسی،انتشارات امیرکبیر،1371، ج2، ص 2206، و حسن عمید، فرهنگ فارسی، چاپ هفدهم، انتشارات ابن سینا،تابستان 1386، طب جدید، ص 808
4) دکتر حسین خیراندیش، نشست تخصصی نقد و بررسی طب در ایران(طب اسلامی ـ طب سنتی)، پخش از شبکه ی چهارسیما، تهران 18/3/84
1) زهرا سادات حسینی، پایان نامة سطح 2(کارشناسی)، عنوان: بررسی سردرد و درمان آن در طب اسلامی و طب جدید، سال 1384 .
) همان. 1
) دکتر سید رضا پاک نژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 8، ص 2482
) زهرا سادات حسینی، همان.3
1) علامه محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، دارالکتاب اسلامی، چاپ چهارم، چاپخانه ی خورشید،1382، ج 62،باب 58، ص 290، قال النبی(صلّ الله علیه وآله): اصل کل داء البروده.
2) محمدبن جمال الدین مکی( شهید اول)، اللمعه الدمشقیه، الکتاب المتاجر، ص 93، البته حکم به کراهت است نه حرمت.
